MANDALA – technika wspomagająca rozwój dziecka
Coraz częściej zauważamy u dzieci stany napięcia, lęku, problemy ze skupieniem uwagi, agresję, nerwowość. Przyczyny takiego stanu mogą być różne: rosnące wymagania w szkole, zbyt mało czasu spędzanego z rodzicami oraz wzmożony kontakt z mediami. To wszystko jeszcze potęguje depresje, niską samoocenę, obniża wydajność pracy w szkole i zdolność podejmowania decyzji. Jednym ze sposobów odnalezienia wewnętrznej harmonii jest malowanie mandali – wpisanych w koło obrazków.
Mandala to staroindyjskie pojęcie oznaczające centrum, obwód, koło magiczne.
Codziennie spotykamy wokół nas setki mandali:
- w przyrodzie: kwiaty, słoje drzew, pajęcze sieci, słońce, księżyc;
- w architekturze: plany budowli sakralnych, witraże, egipskie piramidy.
Praca z mandalą wywiera bardzo korzystny wpływ. Pobudza i rozwija twórcze myślenie, które jest podstawą kreatywnej edukacji. Technika mandali uspokaja i wycisza dzieci nadpobudliwe psychoruchowo, ułatwia koncentrację, prowadzi do wytrwałości i konsekwencji w działaniu, sprzyja wewnętrznej integracji.
Z drugiej strony zauważono wzrost aktywności dzieci nieśmiałych, biernych, poprzez radość tworzenia otwierają się, stają się odważniejsze i bardziej komunikatywne w stosunku do rówieśników. Należy dodać, że specyficzna atmosfera, jaka wytwarza się podczas malowania, łagodzi napięcia, nieporozumienia i agresję wśród dzieci. Należy jednak pamiętać, że praca nad mandalą powinna odbywać się w ciszy i skupieniu, można włączyć spokojną lub powiązaną z tematem rysunku muzykę. I wreszcie, rysowanie mandali to dobra okazja do poznania warsztatu plastycznego, kształcenia zdolności manualnych i techniki rysunku, ćwiczy motorykę dłoni najmłodszych, uczy jak dobierać kolory, kształty, typ kreski, pozwala na wypracowanie własnego stylu. Praca z mandalami jest indywidualnym sposobem ich tworzenia.
Dzieci malują w dowolny sposób, według własnej koncepcji, dobierając kolory według uznania. Tworzą barwne kompozycje, są skupione i pochłonięte malowaniem. Zajęcia te wyciszają je i angażują w pracę.
Do malowania dzieci używają sporo kolorów, zwłaszcza pisaków ze względu na intensywność barw. Dominują kontrasty, barwy ciepłe, zimne, jasne: żółty, czerwony, pomarańczowy, różowy, ale także pastelowa zieleń, błękit, fiolet i brąz. Powstają różne ciekawe kompozycje. Kierunek malowania jest dowolny, od zewnętrznych form do środka, lub od środka ku brzegom. Kiedy dziecko wpatruje się w mandalę, kierunek malowania sam się narzuca.
Podczas malowania mamy skłonność do intuicyjnego sięgania po nasze ulubione kolory. W doborze kolorów, dzieci są bardziej spontaniczne, częściej sięgają po kolory mocniejsze i bardziej soczyste.
Kolory cieplejsze (czerwienie) - pobudzają.
Kolory zimne (odcienie błękitów) - uspokajają i wzmacniają psychikę.
Kolory i ich znaczenie:
Biały - doskonałość, niewinność, szczerość. Czasami oznacza także utratę energii.
Czarny - siła postanowienia, honor, powrót. Może oznaczać utratę nadziei, depresję.
Niebieski - spokój, rozluźnienie, opanowanie, ustępliwość.
Czerwień - siła, wytrzymałość, miłość, zaufanie do siebie, zmysłowość. Jest to kolor życia.
Pomarańczowy - energia, optymizm, radość życia, siła, ambicja, czułość, aktywność. Używany przez osoby zdecydowane, o silnym poczuciu tożsamości.
Różowy - kobiecość, delikatność, romantyzm.
Fioletowy - magia, uduchowienie, inspiracja, uczciwość.
Zielony - równowaga, nadzieja, życie, siła woli, wyzdrowienie, nowy początek, dobre samopoczucie. Każdy z nas ma jednak inny system skojarzeń, odrębne życie wewnętrzne, toteż odgadując ukryte znaczenia mandali nie należy zapominać o zachowaniu dystansu.
Beata Skórzyńska