zabawy paluszkowe
Przekazywane z ust do ust przetrwały wiele pokoleń aż do obecnych czasów. Pamiętamy je często jeszcze z własnego dzieciństwa. Zabawy paluszkowe - tak potocznie nazywamy zabawy, w których proste, śmieszne wierszyki ilustruje się ruchami rąk, dłoni, bądź palców. Zabawy te dają ciepło, odprężenie, bliskość rodzica lub opiekuna, przyczyniają się do wyzwolenia u dziecka potrzeby aktywności.
„Idą mrówki” – zabawa paluszkowa Małgorzaty Barańskiej.
"Idą sobie mrówki dróżką" - dziecko w siadzie skrzyżnym naśladuje placami obu dłoni kroczenie palcami środkowym i wskazującym po swoich udach,
"pierwsza mrówka tupie nóżką" - stuka o uda kciukiem,
"druga mrówka tupie nóżką" - stuka o uda palcem wskazującym,
"trzecia mrówka tupie nóżką" - stuka o uda palcem środkowym,
"czwarta mrówka tupie nóżką" - stuka o uda palcem serdecznym,
"potupały, potupały" - stuka wszystkimi palcami o uda,
"i w mrowisku się schowały" - zaciska pięści."Masażyk afrykański".
Rodzic czyta wierszyk a dziecko wykonuje masażyk na plecach Rodzica, następnie wymieniają się rolami.
"Afrykańskie słońce mocno w plecy piecze" - rysowanie koła
"Nasz dżip po pustynnym piasku wolno jedzie" - rysowanie małego koła
"Wtem widzimy słonia, który wolno człapie" - naśladowanie chodu słonia
"Przy palmie siedzi małpa po głowie się drapie" - drapanie
"A ja przytulam się mocno do mojego taty" - gest objęcia Rodzica - dziecka
"Bo właśnie biegną do nas ogromne żyrafy" - uderzanie pięściami
"Wtem burza piaskowa niebo przesłoniła" - rysowanie chmur
"Cała nasza grupa w namiocie się skryła" - rysowanie trójkąta."Rodzinka" - zabawa paluszkowa według utworu Małgorzaty Barańskiej. Rodzic czyta a dziecko pokazuje czynności.
"To jest mama, to jest tata" - pokazuje kolejno kciuk i palec wskazujący
"a tu są ich dzieci" - wskazuje wszystkie pozostałe palce obu rąk
"Wszyscy idą na wycieczkę" - biega palcami obu rąk po podłodze
"bo słoneczko świeci" - biega palcami obu rąk po podłodze.„Rodzina”– zabawa paluszkowa.
Dziecko siedzi na dywanie, wyciąga dłoń zaciśniętą w pięść, rozpoczyna zabawę:
"Ten duży – to nasz dziadziuś" (wyciąga kciuk)
"a przy nim babunia" (dołącza palec wskazujący)
"największy to tatuś" (dołącza palec środkowy)
"a przy nim mamusia" (dołącza palec serdeczny)
"A to jest dziecinka mała" ( dołącza mały palec)
"I rodzinka moja cała!" (zamykamy rączkę dziecka w piąstkę)."Zwierzęta na łące" - zabawa paluszkowa.
Dorosły zachęca w nich dziecko do powtarzania jego ruchów, gestów, mimiki (stanowiących treść zabawy), stwarzając mu okazję do współudziału w nawiązywaniu z nim kontaktu."Co robi moja ręka" - zabawa paluszkowa.
"Co robi moja ręka?
Głaszcze miękko - tak, tak, tak
Puka - puk, puk, puk
Drapie - drap, drap, drap
Szczypie - aj, aj, aj!
Tańczy - hop, hop, hop
Klaszcze - brawo! Klap, klap, klap
Dobranoc - pa, pa, pa"."Ćwir, ćwir" - zabawa paluszkowa z wykorzystaniem rymowanki Krzysztofa Sąsiadka.
Rodzic prosi dziecko o naśladowanie jego ruchów. Recytuje wierszyk, zbliża palce obu dłoni, tworząc dziobki i jednocześnie zbliża do siebie obie dłonie. Następnie zahacza kciuk lewej dłoni o kciuk prawej dłoni, rozprostowuje palce, unosi dłonie w górę i porusza palcami.
"Ćwir, ćwir, ćwir ćwir ptaszki śpiewają.
Fyr-fyr, fyr-fyr ptaszki fruwają"."Kaczki, Kaczuszki" - zabawa paluszkowa według utworu Krzysztofa Sąsiadka.
"Kaczki, kaczuszki w stawie moczą nóżki - dzieci pokazują otwartą dłoń z pięcioma paluszkami
Pierwsza nic nie powiedziała - wskazują pierwszy paluszek
I do wody nura dała - zamykają pierwszy paluszek
Kaczki, kaczuszki w stawie moczą nóżki - itd.
Druga nic nie powiedziała
I do wody nura dała.
Kaczki, kaczuszki w stawie moczą nóżki
Trzecia nic nie powiedziała
I do wody nura dała.
Kaczki, kaczuszki w stawie moczą nóżki"."Biedronka" - zabawa paluszkowa wg Krzysztofa Sąsiadka.
Rodzic prosi dziecko o naśladowanie jego ruchów; wyciąga przed siebie obie dłonie i recytuje wierszyk. Podczas kolejnych wersów rodzic palcami jednej ręki dotyka palców drugiej ręki, zaczynając od najmniejszego. Na koniec wykonuje dłonią zygzaki i unosi ją ku górze.
"Biedronka mała robaczki spotkała:
z tym się przywitała,
tego pogłaskała,
temu pomachała,
tego zabrać chciała,
z tym się pożegnała…
i do nieba poleciała"."Gąski" - zabawa paluszkowa według utworu Krzysztofa Sąsiadka.
"Chodzi gęś po podwórku " - palcami dłoni imituje chodzenie,
"Za nią gąski w jednym sznurku" - dziecko palcami robi ruch, jakby rysowało linię,
"Wszystkie chodzą dziś po dworze
Kto mi policzyć je pomoże?
1, 2, 3, 4, 5..." - dziecko licząc, podnosi kolejne palce.- "Sroczka".
"Sroczka kaszkę ważyła, - dziecko rysuje palcem koła na wewnętrznej stronie dłoni,
"Dzieci swoje karmiła".
"Temu dała na łyżeczce" - chwyta najmniejszy palec,
"Temu dała na miseczce" - chwyta palec serdeczny,
"Temu dała na spodeczku" - chwyta palec środkowy,
"Temu dała w garnuszeczku" - chwyta palec wskazujący,
"A dla tego? Nic nie miała" - chwyta kciuk,
"Frrr! Po więcej poleciała" - macha dłonią coraz wyżej, naśladuje odlatującą srokę. "Rak nieborak". Prowadzący przesuwa dłoń po ręce dziecka, kończąc małym uszczypnięciem.
"Idzie rak nieborak,
jak uszczypnie,
będzie znak".- "Idzie myszka".
Zabawa opiera się na podobnym ruchu, co raczek. Różni się tylko zakończeniem. A mianowicie na słowa: „tu wskoczyła, tu się skryła”, prowadzący dość energicznie „przeskakuje” swoją ręką w dwa różne miejsca na ciele dziecka, np. raz chowa ją pod pachą, a następnie za kołnierzykiem.
"Idzie myszka do braciszka,
tu wskoczyła, tu się skryła". - „Gęsty las”. Prowadzący siada blisko dziecka. Recytuje wierszyk i dotyka jego włosów, następnie przesuwa dłoń po twarzy dziecka. Przy słowach: „dwie latarki” palcem delikatnie dotyka oczu, a na koniec lekko chwyta za nos i pociągając nim naśladuje dzwonienie.
"Gęsty las, puste pole.
Dwie latarki, jeden dzwon
dzwoni dyn, don, don". „Myszka i pierścienie”.
"Idzie myszka po ścianie,
Dorosły przesuwa swoją dłoń po ciele dziecka (poruszając na przemian palcami wskazującym i środkowym). Mówi jednocześnie wierszyk. Przy słowach „to się myszka zaśmieje” łaskocze dziecko. W ostatnim wersie zamiast słowa myszka można wymienić imię dziecka.
niesie złote pierścienie.
Jak się pierścień zachwieje,
to się myszka zaśmieje".„Kizia Mizia”. Celem zabawy jest nawiązanie kontaktu z dzieckiem poprzez miły, spokojny dotyk, a także ciepłe spojrzenie. Dorosły ujmuje rękę dziecka w swoją dłoń, recytuje wierszyk i delikatnie ją głaszcze. Przy słowach: „A ty ty…” lekko poklepuje rękę dziecka.
"Kizia Mizia, gdzieś ty była?
− w komóreczce, na półeczce
mleko piłam.
A mnie nic nie zostawiłaś?
A ty ty… A ty ty… A ty ty…"„Szedł chłop”. Osoba, która odgrywa rolę chłopa, przesuwa swoją dłoń (poruszając na przemian palcami wskazującym i środkowym) po koledze, kierując się ku jego twarzy. Gdy wypowiada słowa: „ a on mnie cap za nos”, chwyta za nos swojego towarzysza zabawy.
"Szedł chłop przez bór,
niósł pieniędzy wór.
Pytałem go o grosz,
a on mnie cap za nos".